Nóż to narzędzie i jak każde używane narzędzie, co jakiś czas wymaga serwisu.

Jak przeprowadzić prawidłową konserwację?

Zapraszamy do lektury.

W nożach ze stałą głownią czynności konserwacyjne są minimalne i ograniczają się praktycznie do porządnego umycia całości (głownia, jelec, rękojeść), zwłaszcza gdy nóż używany był np. do oprawiania zwierzyny. Mycie przeprowadzamy pod bieżącą wodą, z odrobiną dowolnego detergentu. Po dokładnym umyciu i kontroli, czy wszystkie zabrudzenia zostały usunięte (zwracamy szczególną uwagę na miejsca połączeń, otwory na linkę), nóż wycieramy do sucha.

W zależności z jakiej stali nóż został wykonany, warto poświęcić również chwilę uwagi samej głowni zwłaszcza gdy wykonana jest ze stali węglowej podatnej na korozję. Konserwacja polega na przetarciu głowni szmatką z odrobiną oleju. Olej dobieramy w zależności od zastosowania noża, gdyż np. do noża mającego kontakt z żywnością nie używamy olejów syntetycznych. Używamy wówczas olejków naturalnych, np. arganowego, jojoba. Gdy nóż kontaktu z żywnością mieć nie będzie, możemy z powodzeniem użyć środków do konserwacji broni – Ballistol, Brunox czy też PKB.

Pochwy z tworzyw sztucznych możemy przepłukać wodą z detergentem oraz przeczyścić kawałkiem waty nawiniętej na cienką listewkę. Po czyszczeniu pochwę należy wysuszyć przed włożeniem do niej noża.

Pochwy skórzane najczęściej są impregnowane, więc nie ma ryzyka, iż wsiąkną w nią płyny utrojowe. Czyszczenia polega na przetarciu pochwy wilgotną szmatką, wysuszeniu, a następnie pokryciu środkami do pielęgnacji skóry (tłuszcz do konserwacji i impregnacji), które chronią skórę przed wilgocią.

Pochwy z tkanin syntetycznych możemy myć w wodzie z detergentem. Jeżeli istnieje możliwość, to możemy wyjąć z niej usztywniającą wkładkę. Po umyciu suszymy.

Noże składane wymagają większej uwagi, ze względu na swoją skomplikowaną budowę. Podstawowe czyszczenie wykonujemy wodą z detergentem przy pomocy szczoteczki do rąk. Brud z zakamarków doskonale usuwa się przy pomocy patyczków do uszu, bądź miękkich wyciorów do fajki.
Po umyciu i wysuszeniu warto przesmarować oś główną, aby poprawić pracę głowni. Do tego celu również można użyć oleju jojoba, Victorinox (kontakt z żywnością), bądź olejów syntetycznych (TUF GLIDE, MILITEC-1). Pamiętać jednak należy, aby oleju było naprawdę niewiele, gdyż nadmierna ilość powoduje przyklejanie się kurzu i źle wpływa na płynność mechaniki. Dlatego po naniesieniu oleju warto odczekać chwilę, a następnie nadmiar zebrać kawałkiem papierowego ręcznika.

Należy pamiętać, iż większość producentów rozkręcenie noża uważa za złamanie warunków gwarancji!

Aby podnieść atrakcyjność danego noża, uzyskać efekty kamuflażu, tudzież zabezpieczyć głownię np. przed korozją, stosuje się różne metody wykończenia powierzchni. Oto najpopularniejsze z nich:

SATIN – pokrycie posiadające delikatne, ledwo dostrzegalne prążki, będące pozostałością po szlifowaniu (mechanicznym bądź ręcznym).

MIRROR – powierzchnia głowni po procesie szlifowania jest jeszcze dodatkowo polerowana na lustro. Bardzo efektowne wykończenie, stosowane w najdroższych nożach i tych raczej nie przeznaczonych do cięższych prac. Tak wypolerowana głownia jest bardziej odporna na korozję niż głownia z wykończeniem SATIN.

STONEWASH – głownia zyskuje charakterystyczne drobne rysy w efekcie kąpieli w kamieniach ściernych. Dzięki temu posiada niemalże matowe wykończenie odporne na zarysowania (jako, iż nowe rysy „zlewają” się ze starymi).

BEAD BLAST – czyli piaskowanie, bądź szkiełkowanie. Szybka i prosta forma wykończenia powierzchni głowni, jednak niezbyt odporna na zarysowania.

TIGER STRIPES – czyli tygrysie paski, są ekskluzywnym pokryciem głowni, stosowanym np. przez firmę Strider. Charakterystyczne czarne pasy są pozostałością po hartowaniu olejowym, dają ciekawe wzory kamuflażu.

GUN KOTE – ceramiczna powłoka ochronna odporna na zarysowania i substancje chemiczne. Powłoka jest bardzo trwała i dodatkowo zabezpiecza głownię przed korozją.

CERAKOTE – jest to termoutwardzalna farba ceramiczna o podwyższonej odporności na uszkodzenia i czynniki chemiczne. Trwalsza od GUNKOTE. Produkująca farbę firma oferuje szeroką i efektowną gamę kolorów.

EPOXY POWDER COAT – pokrycie głowni żywicami epoksydowymi, nakładanymi w wysokiej temperaturze. Posiada charakterystyczną, ziarnistą fakturę, jest odporne na zarysowania, choć z czasem się wykrusza i ściera.

BLACK TEFLON – głownia pokrywana jest warstwą teflonu. Świetnie chroni przed korozją, ale jest mało odporne na uszkodzenia mechaniczne (bardzo łatwo się rysuje).

BLACK TITANIUM – głownia pokryta związkiem TI-NI (Titanium-Nitride), jest o wiele bardziej odporne na zarysowania od BLACK TEFLON. Zabezpiecza przed rdzą.

BORON CARBIDE – bardzo twarda powłoka z węglika boru (tetrabor).

DLC – Diamond Like Carbon – bardzo twarda powłoka diamentopodobna. Wysoce odporna na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne.

PVD – Physical Vapour Deposition – jedna z najlepszych i najrzadziej spotykanych powłok. Jest niezwykle trwała i odporna na uszkodzenia.